به مناسبت روز جهانی لوله کشی

ايرانيان از گذشته‌هاي دور از لوله کشي آب آشاميدني بهره‌مند بوده‌اند؛ با اين سيستم لوله کشي، آب آشاميدني به درون خانه‌ها آورده مي‌شد. بايد اذعان داشت که لوله کشي آب در دوران ساسانيان بر پايه يافته‌هاي بسيار پيشرفته دانش آن روز انجام گرفته است.

مردم در دوران ساسانيان با اين فناوري، چشمه‌هايي که در پايين شهر قرار داشته اند را لايروبي کرده و با ايجاد حفره، آن را با ساروج اندود مي‌کرده‌اند و درست همانگونه که امروزه با لوله‌هاي فلزي انجام مي‌شود، آب چشمه‌ها را به سمت شهر مي‌آورده‌اند؛ آنگاه به جاي اتصال‌ها و يا جوشکاري امروزي براي چسباندن لوله‌ها به هم، روش اتصال لوله‌هاي سفالي از راه ساخت جفتي نر و ماده انجام مي‌گرفته است.
 
آنها پس از اتصال تنبوشه‌هاي نر و ماده، دور آنها را با ساروج که ماده‌اي ساخته شده از آهک، گچ، سفيد تخم مرغ و چيزهاي ديگر بود، مي پوشاندند.
اين کوزه‌هاي سفالي به شکل ويژه‌اي اتصال يافته‌اند؛ جالب اين‌که چون در بعضي مکان ها خانه‌ها در بلندي جاي داشتند، لوله‌کشي ستايش انگيزي به شکل مارپيچ انجام گرفته که برپايه دانش مهندسي پيشرفته‌اي بوده است؛ اين لوله کشي به گونه‌اي بوده تا از لحاظ آسايش و دسترسي به آب هيچ گونه دشواري نباشد.
 
در اين نوع لوله کشي هنگام برداشت از آب به‌جاي استفاده از شير و فلکه‌هاي امروزي يک ابزار چوبي به‌کار برده مي‌شد که مانند چوب پنبه بكار گرفته شده در بطري‌هاي امروزي بوده است.
 
نمونه شگفت انگيزي که نشان دهنده لوله کشي کوزه‌اي براي آبياري کشاورزي، در روستاي پيروزآباد اسلام آباد غرب است، در واقع فناوري بکار رفته در دوران ساسانيان را به تصوير مي کشد و اين واقعيت را نشان مي دهد که بي گمان، دوران فرمانروايي حدود چهار صد ساله اين خاندان ايران، سرآمد پيشرفت کشاورزي در دوران باستان بوده است.
 
موضوع بسيار مهمي که بايد يادآور شد، اين است که تلاش براي رسيدن به چنين فناوري آبرساني به جهت نياز فراوان به آب بوده است؛ اين نکته با توجه به اين‌که سرزمين هاي ساساني به هيچ وجه با کمبود آب مواجه نبوده‌اند جاي بسي تامل دارد.

نخستین بار در سال ۱۳۰۱طرح احداث شبکه های لوله کشی آب شرب شهرهای ایران بررسی شد و بخشی از شهرهای آبادان،مشهد وبیرجند لوله کشی شد.اولین سازمان آب رسانی شهری در ایران بنگاه مستقل خیریه آبلوله بیرجند بود که در سال ۱۳۰۲با احداث وبهره برداری یک رشته لوله به طول ۹ کیلومتر و یک منبع وقنات تامین کننده آب،فعالیت خود را آغاز کرد.

واحد پشتیبانی و‌نظارت فنی صنایع گیتی پسند،این‌ روز را به تمامی لوله کش و مجریان تاسیسات تبریک می‌گوید.